ნაწილი პირველი - მართლმადიდებელი ეკლესიისწმინდა და დიდი კრების ენციკლიკის ეკლესიოლოგია
ავტორი: ნიკოლოზ გურგენიძე
მართლმადიდებელი ეკლესია, რომელიც არის ერთი, წმინდა, კათოლიკე და სამოციქულო, გამოიხატება სინოდალურობასა და ევქარისტიაში, რათა განმტკიცდეს ადგილობრივ ეკლესიათა ერთობა, რაც დაურღვეველია. მართლმადიდებელი კათოლიკე ეკლესია არის მსოფლიოს სხვადასხვა ადგილას გაფანტული და ერთ კრებასა და ევქარისტიაში გაერთიანებული. მსოფლიოს ნებისმიერ წერტილში, სულ მცირე ტაძარშიც კი, ერთი, წმინდა, კათოლიკე და სამოციქულო ეკლესია მთელი სისავსით იქ არის. საუბარი ერთობის შესახებ აუცილებლად უნდა დავიწყოთ სწორედ „ევქარისტიით“ ანუ წმინდა ზიარებით და სინოდალურობით. ევქარისტიული კავშირი წარმოადგენს ერთობის გამოხატულების უმაღლეს წერტილს. ეკლესიის ერთობა პირველ რიგში პრაქტიკულ დონეზე გამოიხატება, ხოლო შემდეგ თეორიულად, სწორედ ამ პრაქტიკული გამოხატულების მეთოდი არის ევქარისტიაში ერთობა[1] და საერთო კრებაში მონაწილეობა[2]. მართლმადიდებლური თვალსაზრისით, ეკლესიის სისტემა ემყარება ორ ძირითად ელემენტს, ერთობა ევქარისტიასა (Ευχαριστία) და კრებაში (Σύνοδος). ეს ორი ელემენტი იმდენად არის ერთმანეთთან დაკავშირებული, რომ ამის შეუნარჩუნებლობის შემთხვევაში ერთობის სისტემა ირღვევა. ევქარისტია გვაძლევს რელიგიურ და ქარიზმატულ შინაარსს, რისი საშუალებითაც მორწმუნენი ერთიანდებიან ერთ ჭეშმარიტ ღმერთში, ლოცვითა და მარხვით ეზიარებიან უფალ იესო ქრისტეს, რის შემდეგაც ხდებიან მისი ნაწილი. სინოდალურობა კი გვაძლევს ერთგვარ ადმინისტრაციულ შინაარსს, რითიც ზუსტად განისაზღვრება ეკლესიის წევრთა რწმენა, ანუ კრება ამტკიცებს ან უარყოფს სწავლებებს, რაც ყალიბდება ეკლესიის სივრცეში. ერთგვარ პავლესეულ სწავლებას ერთობის შესახებ უკვე პირველ კორინთელთა მიმართ ეპისტოლეში ვხვდებით: „ვითარცა-იგი გუამი ერთ არს, და მრავალი ასოები აქუს, და ყოველი იგი ასოები ერთისა მის გუამისაჲ მრავალ ღათუ არს, ერთგუამვე არს, ეგრეთცა ქრისტე. რამეთუ ერთითა სულითა ჩუენ ყოველთა ერთისა მიმართ გუამისა ნათელ-ვიღეთ, გინა თუ ჰუარიათა, გინა თუ წარმართთა, გინა თუ მონათა, გინა თუ აზნაურთა; და ყოველთავე ერთისა მიმართ სულისა გჳსუამს. და რამეთუ გუამი იგი არა არს ერთ ასო, არამედ მრავალ. უკუეთუ თქუას ფერჴმან, ვინაჲთგან არა ვარ ჴელ, არა ვარ მის გუამისაგანი, ამისგან-მე არა არსა მის გუამისაგანი? ანუ თუ თქუას ყურმან, რამეთუ არა ვარ თუალ, არა ვარ მის გუამისაგანი, ნუ ამისთჳს არა არსა მის გუამისაგანი? უკუეთუ ყოველი გუამი თუალ იყოს, სადა არს სასმენელი? უკუეთუ ყოველი სასმენელ იყოს, სადა არიან საყნოსელნი? აწ ესერა ღმერთმან დასხნა ასონი იგი თჳთოეულად გუამსა მას შინა, ვითარცა ინება. ხოლო უკუეთუმცა იყო ყოველი ერთ ასო, სადამცა იყო გუამი იგი? ხოლო აწ მრავალ არს ასოები და ერთ გუამი. ხოლო ვერ ჴელ-ეწიფების თუალსა, ვითარმცა ჰრქუა ჴელსა: არა მიჴმ შენ; ანუ კუალად თავსა - ფერჴთა, ვითარმედ: არა მიჴმთ თქუენ. არამედ უფროჲსღა უმეტეს, რომელი-იგი საგონებელ არს ასოჲ გუამისაჲ მის უუძლურესად, იგი უსაჴმარეს არს. და რომლისასა ვჰგონებთ უპატიო-ყოფად გუამისაგან, ამათ პატივსა უმეტესსა მივსცემთ. და უშუერსა მას ჩუენსა შუენიერებაჲ უმეტესი აქუს, ხოლო შუენიერსა მას ჩუენსა არარაჲ უჴმს. არამედ ღმერთმან შეზავა გუამი იგი და ნაკლულსა მას უმეტესი მისცა პატივი, რაჲთა არა იყოს წვალებაჲ ჴორცთა მათ შინა, არამედ მასვე ერთიერთისათჳს ზრუნვიდენ ასონი იგი. და თუ ევნებინ რაჲ ერთსა ასოსა, მის თანა ელმინ ყოველთა ასოთა; და თუ იდიდებინ ერთი ასოჲ, მის თანა იდიდებიედ ყოველნი ასონი. თქუენ ხართ ჴორცნი ქრისტესნი და ასონი ასოთა მისთაგანნი“ (კორ. I, 12, 12-27). მაშ, ქრისტე არის თავი, ხოლო მისი სხეული ეკლესია. ეკლესია არის ერთადერთი და განუყოფელი სწორედ იმიტომ, რომ მისი თავი თვით უფალი იესო ქრისტეა. ისმის კითხვა, როგორ გამოიხატება ეს ერთობა? ეკლესია, როგორც ქრისტეს სხეული, სწორედ ევქარისტიულ კავშირში გამოიხატება. ევქარისტიული სინაქსი ჯერ კიდევ ძველსა და ახალ ეპოქაში მუდამ წარმოადგენთა მორწმუნეთა ერთობის ბეჭედს.
ეკლესიას არასდროს დაუკარგავს კრებსითობის ინსტიტუტი და მასზე დაყრდნობით მუდამ იწვევდა, იწვევს და მოიწვევს კრებებს სხვადასხვა ადმინისტრაციული, კანონიკური თუ დოგმატური საკითხის გადასაჭრელად. სწორედ 2016 წელს მსოფლიო პატრიარქმა ბართლომეოსმა, როგორც მართლმადიდებელ ეპისკოპოსებთა შორის პირველმა, მოიწვია საერთო მართლმადიდებლური კრება, რომელმაც მიიღო გარკვეული სახის დადგენილებები, ან კიდევ უკვე არსებული ტრადიცია დაამოწმა და მორწმუნე და ღვთისმოყვარე ერს გაუზიარა. აქ ჩვენ ვისაუბრებთ ერთ-ერთ დოკუმენტზე, რომელიც სწორედ წმინდა და დიდმა კრებამ მიიღო: „მართლმადიდებელი ეკლესიის წმინდა და დიდი კრების ენციკლიკა“. ეს გახლავთ მეტად მნიშვნელოვანი დოკუმენტი, რომელიც კვლავ განმარტავს დოგმატურ, კანონიკურ და სოციალურ საკითხებს, რომლის ცოდნაც ყველა მართლმადიდებელი მორწმუნის ვალდებულებაა. ის შედგება შვიდი თავისაგან, რომელიც დაყოფილია ოც მუხლად. ეს თავებია: 1. ეკლესია: ქრისტეს სხეული, წმინდა სამების ხატი, 2. ეკლესიის მისია ქვეყნად, 3. ოჯახი, ქრისტეს სიყვარულის ხატი ეკლესიაში, 4. განათლება ქრისტეში, 5. ეკლესია თანამედროვე გამოწვევების პირისპირ, 6. ეკლესია გლობალიზაციის, უკიდურესი ძალადობის გენომენისა და მიგრაციის პირისპირ, 7. ეკლესია: მოწმობა დიალოგში.
აქ ჩვენ ვისაუბრებთ სწორედ ამ დოკუმენტის პირველ თავზე, რომელიც გახლავთ დოგმატური ხასიათის და ყოველი დეტალი უკიდურესად მნიშვნელოვანია. ხშირად ვრცელდებოდა და ვრცელდება სხვადასხვა სახის დეზინფორმაცია წმინდა და დიდი კრების შესახებ, რათა ხალხს მოაჩვენონ თითქოს ეს კრება მართლმადიდებლობის წინააღმდეგ იყო მიმართული და მის სწავლებასაც კი გადაუხვია, რაც, რა თქმა უნდა, უდიდესი სიცრუეა და ამგვარი ინფორმაციის გავრცელება რეალურად მართლმადიდებელი ეკლესიის ჭეშმარიტი სარწმუნოებიდან გადახვევას ნიშნავს. ასევე, ასეთი ცრუინფორმაციები მიმართული იყო მსოფლიო პატრიარქის პიროვნების წინააღმდეგ, რომ თითქოს მან გადაუხვია ჭეშმარიტ რწმენას და ცდილობს ეკლესიაც ჩაითრიოს ამაში, მაგრამ მსოფლიო საყდრის ინიციატივა, დაუღლელი მუშაობა და მართლმადიდებელი სარწმუნოების სწორი ზედმიწევნითი გადმოცემა ამ ინფორმაციების საწინააღმდეგოზე მეტყველებენ.
მაშ პირველი თავის პირველ მუხლში ვკითხულობთ, თუ რა არის ეკლესია: „ერთი წმინდა კათოლიკე და სამოციქულო ეკლესია არის წმინდა სამების ხატისებრი ღმერთ-კაცობრივი თანაზიარება, წინასწარი მოლოდინი და გამოცდილება უკანასკნელი ჟამისა წმინდა ევქარისტიაში და გამოცხადება მომავალ საქმეთა დიდებისა, როგორც განგრძობადობა სულთმოფენობისა. იგი არის საწინასწარმეტყველო ხმა ამქვეყნად, რომელიც არ შეიძლება დადუმდეს, ღვთის სასუფევლის მყოფობა და მოწმობა „მომავალისა ძალითა“(შდრ. მარკ. 9.1)[3]“. ეკლესიის რეალური ერთობა, როგორც უკვე აღვნიშნეთ გამოიხატება მხოლოდ ევქარისტიასა და კრებაში, რადგანაც ეს ორი უკანასკნელი წარმოადგენს ეკლესიის მახასიათებელ თვისებებს. სწორედ მართლმადიდებელი წმინდა კათოლიკე ეკლესია წარმოადგენს ჭეშმარიტ ეკლესიას, რომელიც დააარსა თვით უფალმა იესო ქრისტემ და შეურყვნელად მისდევს მოციქულთა, მამათა და კრებათა ტრადიციას, რაც წარმოადგენენ ჭეშმარიტების უმაღლეს გარანტს. აქვე ვკითხულობთ: „მართლმადიდებელი ეკლესია, ერთგული ამ საერთო სამოციქულო ტრადიციისა და საიდუმლოებითი გამოცდილებისა, წარმოადგენს ავთენტურ გაგრძელებას ერთი, წმინდა, კათოლიკე და სამოციქულო ეკლესიისა, როგორც ეს არის აღსარებული სარწმუნოების სიმბოლოში და დამტკიცებული ეკლესიის მამათა სწავლებით[4]“. ეს არის იმის დასტური, რომ წმინდა და დიდმა კრებამ კი არ შეცვალა მართლმადიდებელი ეკლესიის სწავლება, არამედ დღეს, თანამედროვეობაში კვლავ გაიმეორა საუკუნეების განმავლობაში არსებული სწავლება, რომ ერთადერთი ჭეშმარიტი ეკლესია სწორედ ის არის. ეს კი, რა თქმა უნდა, გამორიცხავს იმ აზრს, რომ ამ კრებამ სხვა ქრისტიანული კონფესიები ეკლესიებად აღიარა. აქედან გამომდინარე, მართლმადიდებელი ეკლესია, როგორც ერთი ჭეშმარიტი ეკლესია, რომელსაც არასდროს გადაუხვევია მოციქულთა, მამათა და კრებათა სწავლებიდან „იგი გრძნობს თავის უდიდეს პასუხისმგებლობას არა მხოლოდ იმისათვის, რომ ეკლესიურ სხეულში ამ გამოცდილების ავთენტური გამოხატვა უზრუნველყოს, არამედ, აგრეთვე, რათა ყოველ ადამიანს შესთავაზოს სარწმუნო მოწმობა ჭეშმარიტებისა[5]“.
ამავე თავის მეოთხე მუხლში საუბარია ჭეშმარიტი კრებების მოკლე ისტორიაზე. როგორც ჩვენთვის ცნობილია, მართლმადიდებელი ეკლესია ოფიციალურად აღიარებს შვიდ მსოფლიო საეკლესიო კრებას, მაგრამ ამასთანავე ადგილობრივ კრებებსაც და წმინდა მამათა კანონებს, რომლებიც ტრულის მსოფლიო საეკლესიო კრების (691) მეორე კანონით დადგინდა. გარდა ამისა, მართლმადიდებელ ეკლესიას გააჩნია მრავალი მნიშვნელოვანი კრება, რომელბზეც სწორედ წმინდა და დიდი კრება საუბრობს, რომელმაც ორი კრება აღიარა, როგორც უნივერსალური მსოფლიო ავტორიტეტის მქონე კრებები, ესენი გახლავთ კონსტანტინოპოლის პატრიარქ წმინდა ფოტიოს დიდის მიერ მოწვეული კრება 879-880 წლებში, რომელიც სხვანაირად მერვე მსოფლიო საეკლესიო კრებადაც მოიხსენიება და ასევე წმინდა გრიგოლ პალამას დროს მოწვეული კრება (1341), რომელსაც სხვანაირად მეცხრე მსოფლიო საეკლესიო კრება ეწოდება. ბევრისთვის ეს შეიძლება შეუმჩნეველი დარჩა ამ კრებათა აღიარების მნიშვნელობა, მაგრამ ეს გახლავთ პასუხი ყველა ბრალდებაზე (გადაუხვია თუ არა ჭეშმარიტ სწავლებას წმინდა და დიდმა კრებამ). წმინდა ფოტიოსის მიერ მოწვეულ მერვე მსოფლიო საეკლესიო კრება გახლავთ მეტად მნიშვნელოვანი კრება, სადაც მონაწილეობას ღებულობდნენ არა მარტო აღმოსავლელი ეპისკოპოსები, არამედ დასავლელი ეპისკოპოსებიც (ლათინები), რომელთაც დაამოწმეს ნიკეის კრება (787) და უწოდა მეშვიდე მსოფლიო საეკლესიო კრება და ოფიციალურად დაიგმო სწავლება სულიწმინდის ძისგან გამომავლობის შესახებ, რომელსაც რომის პაპმა და ლათინმა ეპისკოპოსებმაც მოაწერეს ხელი. რაც შეეხება პალამას მეცხრე მსოფლიო საეკლესიო კრებას, მან დაადგინა ადამიანების მონაწილეობის საკითხი უქმნელ ღვთაებრივ ენერგიებში, რასაც დასავლელი ლათინი ეპისკოპოსები და სხვადასხვა სასულიერო პირი სასტიკად გმობდა (ვარლაამ კალაბროსი და სხვანი). წმინდა და დიდმა კრებამ ასევე ხაზი გაუსვა ყველა იმ მნიშვნელოვან კრებას, რომლებიც კონსტანტინოპოლში მოიწვიეს მართლმადიდებელი ეკლესიის ჭეშმარიტების დასამტკიცებლად. მაგალითად, ამ კრებას მნიშვნელოვანი ავტორიტეტის მქონე კრებებმაც სცნეს ასევე 1484 წლის კრება, რომელმაც ფერარა-ფლორენციის კრება დაგმო და მისი დადგენილებები ოფიციალურად გააუქმა, ასევე კონსტანტინოპოლში 1638, 1642, 1672 და 1691 წლებში მოწვეული კრებები, რომელთაც დაგმეს პროტესტანტული სწავლებები და ხელახლა გაიმეორეს ჭეშმარიტი მართლმადიდებელი ეკლესიის სწავლება ყველა რიგ საკითხზე. ბოლოს კი 1872 წლის წმინდა და დიდი კრება სცნეს მნიშვნელოვნად, რომელმაც ანათემას გადასცა ეთნოფილეტიზმის ერესი, როგორც ეკლესიოლოგიური მწვალებლობა.
წმინდა და დიდი კრების ეს დადგენილებები აბსოლუტურად კმარა, რათა ყველა კითხვაზე პასუხი გაეცეს, თუ რას ქადაგებს ის მისი დადგენილებებით. ხაზს ვუსვამთ კიდევ ერთხელ, რომ არანაირი სახის გადახვევა არ მომხდარა ჭეშმარიტი რწმენიდან, არამედ პირიქით ის გაიმეორა და უფრო გასაგები გახადა თანამედროვე ადამიანისთვის.
_____________________________
[1] დაუშვებელი და მიუღებელია მართლმადიდებელი ეკლესიისათვის ვინმემ ეს უწმინდესი ელემენტი გამოიყენოს საკუთარი მიზნებისათვის, შანტაჟისთვის, მუქარისთვის და ა.შ. საღმრთო ევქარისტია არ წარმოადგენს არცერთი ჩვენგანის საკუთრებას, რომ შეგვეძლოს მისი განკარგვა ჩვენი სურვილებიდან გამომდინარე, ეს წარმოადგენს ღმერთის საკუთრებას, ხოლო უფალმა იესო ქრისტემ ეს დაგვიტოვა რათა ვყოფდეთ მოსახსენებელად მისთა და გავერთიანდეთ ერთი მაგიდის ირგვლივ მაზიარებელნი მის სისხლსა და ხორცს, რათა გვქონდეს ცოდვათა მოტევება და საუკუნო ცხოვრება. ამ გამოუთქმელი და აღუწერელი საჩუქრის გაუბრალოება სცდება ქრისტიანობის საზღვრებს.
[2] კრება ეს არის ადგილი სადაც ეკლესიის ეპისკოპატი განიხილავს სხვადასხვა საკითხებს, რომელიც ეხება კონკრეტულ ეკლესიას, ყველა ეპისკოპოსი ვალდებულია მიიღოს მონაწილეობა. აქ მნიშვნელობა არ აქვს ეთანხმება თუ არა მას, როგორც წმინდა კანონები ადგენენ, მათ არუნდა შეურაცყონ კრების მომწვევი, უნდა მიიღონ მონაწილობა და დააფიქსირონ საკუთარი აზრი. პროტესტის ნიშნად კრებაში არმონაწეილეობა გარკვეული სახით შეიძლება ჩაითავალოს როგორც „კიდეშესაკრებულობის“ (იხ. ბასილი დიდის პირველი კანონი) ელემენტი რაც სწორედ მარტოობისკენ და სქიზმისკენ მიმართული გზა არის. ლაოდიკიის კრების მე-40-ე კანონი ბრძანებს: „ეპისკოპოსმა, რომელიც კრებაზეა გამოძახებული, არ უნდა შეურაცხყოს მისი გამომძახებელნი, არამედ უნდა წავიდეს და ეკლესიისა და მისი საქმეების წარსამართავად ან მოწაფე იყოს, ან მასწავლებელი. ვინც არად ჩააგდებს მოწოდებას და კრებაზე არ მივა საპატიო მიზეზის გარეშე, მას თავი თვითონ ბრალდებულ-უყვია“ - იხ. Ράλλη Γ.Α., Ποτλή Μ., Σύνταγμα Θείων και Ιερών Κανόνων Γ’, Εκδ. Χαρτοφύλλακος, Αθήνα 1853, σελ. 207, იხილეთ ასევე იგივე კრების 76-ე კანონი.
[3] http://patriarchate.ge/geo/martlmadidebeli-eklesiis-wminda-da-didi/.
[4] იგივე.
[5] იგივე.
____________________________
მართლმადიდებელი ეკლესიის
წმინდა და დიდი კრების ენციკლიკა
კრეტა 2016
სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა
მადლიერების საგალობელთან ერთად ჩვენ ვადიდებთ და თაყვანსვცემთ ღმერთს სამებაში, რომელმაც შეგვაძლებინა სულიწმინდის გარდამოსვლის დღესასწაულის დღეებში შევკრებილიყავით აქ, კუნძულ კრეტაზე, რომელიც იკურთხა წარმართთა მოციქულის, პავლეს და მისი მოწაფის და „ერთგული შვილის ზოგადისაებრ სარწმუნოებისა“ (ტიტე 1.4),ტიტეს მიერ, და სულიწმინდის შთაგონებით, დაგვესრულებინა მართლმადიდებელი ეკლესიის ამ წმინდა და დიდი კრების სხდომები – რომელიც მოწვეულ იქნა მისი ყოვლადუწმინდესობის, მსოფლიო პატრიარქის, ბართოლომეოსის მიერ, უწმინდესი მართლმადიდებელი ეკლესიების უნეტერესი წინამძღვრების საერთო ნებით – იესო ქრისტეს ყოვლადწმინდა სახელის სადიდებელად და მისი ხალხისა და მთელი მსოფლიოს კურთხევისათვის, ვაღიარებთ რა საღმრთო პავლე მოციქულთან ერთად: „ესრეთ შემრაცხენინ ჩვენ კაცმან, ვითარცა მსახურნი ქრისტესნი და მნენი საიდუმლოთა ღმრთისათანი“(1 კორ. 4.1).
წმინდა კათოლიკე სამოციქულო ეკლესიის წმინდა და დიდი კრება წარმოადგენს ქრისტეს, ღმერთკაცის, მხოლოდშობილი ძის და ღვთის სიტყვის რწმენის ავთენტურ დამოწმებას, რომელმაც თავისი განკაცებით, მთელი თავისი საქმით დედამიწაზე მყოფობის ჟამს, ჯვარზე თავისი თავის მსხვერპლად შეწირვითა და თავისი აღდგომით განაცხადა სამება ღმერთი, როგორც უსაზღვრო სიყვარული. ამიტომ ერთი ხმით და ერთი გულით მივმართავთ „სასოებისა მისთვის, რომელიც არს ჩვენს შორის“ (შდრ. 1 პეტრე 3.15) არა მხოლოდ ჩვენი უწმინდესი ეკლესიის შვილებს, არამედ, ყველა ადამიანს „შორიელთა და მახლობელთა“ (ეფეს. 2.17). „სასოება ჩვენი“ (შდრ. 1 ტიმ. 1.1.), სოფლის მაცხოვარი, გაცხადდა, როგორც „ჩუენ თანა არს ღმერთი“ (შდრ. მათე 1.23) და როგორც ღმერთი „ჩუენ ყოველთათვის“(რომ. 8.32), ვისაც „ყოველთა კაცთაი ჰნებავს ცხოვრებაი და მეცნიერებასა ჭეშმარიტებისასა მოსვლაი“ (1 ტიმ. 2.4). განვაცხადებთ რა მის წყალობასა და არ ვფარავთ რა მის დიდ კურთხევას, ვიხსენებთ უფლის სიტყვებს, რომ „ცანი და ქვეყანაი წარხდენ, ხოლო სიტყუანი ჩემნი არა წარხდენ“(მათე 24.35) და „სიხარულის მის ჩვენის სავსებით“ (1ინ. 1.4) ვაცხადებთ რწმენის, იმედისა და სიყვარულის სახარებას, მოველით რა „დღესა დაუღამებელსა, მონაცვლეობის გარეშე და დასასრულის გარეშე“ (ბასილი დიდი, „ექვსთა დღეთა“, II, გვ. 29. 54), ის ფაქტი, რომ „ჩვენი მოქალაქობაი ცათა შინა არს“ (ფილ. 3.20), არ აუქმებს, არამედ აძლიერებს ჩვენს მოწმობას ამქვეყნად.
ამაში ჩვენ შედგომილნი ვართ მოციქულთა და ჩვენი ეკლესიის წმინდა მამათა ტრადიციას, რომელნიც ახარებდნენ ქრისტეს და მისი მეშვეობით ეკლესიის რწმენის მაცხოვნებელ გამოცდილებას, რომელნიც მეტყველებდნენ ღვთის შესახებ, ”მსგავსად იმისა, როგორც მებადურები ისვრიან ბადეს“, ე. ი. მოციქულებრივი წესით, ყველა ასაკის ადამიანების წინაშე, რათა გადაეცათ მათთვის თავისუფლების სახარება „აზნაურებითა მით, რომლითა ქრისტემან ჩუენ განგუააზნაურნა“ (შდრ. გალ. 5.1). ეკლესია არ ცხოვრობს თავისთვის. იგი სთავაზობს თავის თავს მთელ კაცობრიობას, რათა აღადგინოს და განაახლოს ქვეყნიერება ახალ ცად და ახალ მიწად (შდრ. გამოცხ. 21.1). აქედან გამომდინარე, იგი იძლევა სახარებისეულ მოწმობას და ანაწილებს ღვთის ნიჭებს მთელ მსოფლიოში: მის სიყვარულს, მშვიდობას, სამართალს, შერიგებას, აღდგომის ძალასა და მარადიული სიცოცხლის მოლოდინს. *** I ეკლესია: ქრისტეს სხეული, წმინდა სამების ხატი 1. ერთი წმინდა კათოლიკე და სამოციქულო ეკლესია არის წმინდა სამების ხატისებრი ღმერთ-კაცობრივი თანაზიარება, წინასწარი მოლოდინი და გამოცდილება უკანასკნელი ჟამისა წმინდა ევქარისტიაში და გამოცხადება მომავალ საქმეთა დიდებისა, როგორც განგრძობადობა სულთმოფენობისა. იგი არის საწინასწარმეტყველო ხმა ამქვეყნად, რომელიც არ შეიძლება დადუმდეს, ღვთის სასუფევლის მყოფობა და მოწმობა „მომავალისა ძალითა“(შდრ. მარკ. 9.1).
2. ეკლესია, როგორც ქრისტეს სხეული, „შემოკრებს“ ქვეყანას (მათე 23.37) მასთან, გარდაქმნის მას და რწყავს მას „წყაროთი წყლისა, რომელი ვიდოდის ცხოვრებად საუკუნოდ“ (ინ. 4.14).
3. მოციქულთა და მამათა ტრადიციამ – მისდევს რა უფლის, ეკლესიის დამაარსებლის, სიტყვებს, რომელმაც თავის მოციქულებთან ერთად საიდუმლო სერობის ჟამს დააფუძნა წმინდა ზიარების საიდუმლო – გამოკვეთა ეკლესიის მახასიათებელი, როგორც „ქრისტეს სხეული“ (მთ. 25, 26; მარკ. 14.22; ლკ. 22.19; 1 კორ. 10.16-17; 11. 23-29), და ყოველთვის უკავშირებდა ამას ღმერთის სიტყვისა და ძის განკაცების საიდუმლოს სულიწმინდისა და ქალწულ მარიამისგან. ამ სულისკვეთებით ყოველთვის ხაზგასმულია დაურღვეველი კავშირი ქრისტეში საღვთო განგებულების მთელ საიდუმლოსა და ეკლესიის საიდუმლოს შორის, ასევე, ეკლესიის საიდუმლოსა და წმინდა ევქარისტიის საიდუმლოს შორის, რაც უწყვეტად მტკიცდება ეკლესიის საკრამენტალურ ცხოვრებაში სულიწმინდის მოქმედებით.
მართლმადიდებელი ეკლესია, ერთგული ამ საერთო სამოციქულო ტრადიციისა და საიდუმლოებითი გამოცდილებისა, წარმოადგენს ავთენტურ გაგრძელებას ერთი წმინდა კათოლიკე და სამოციქულო ეკლესიისა, როგორც ეს არის აღსარებული სარწმუნოების სიმბოლოში და დამტკიცებული ეკლესიის მამათა სწავლებით.
ამგვარად, იგი გრძნობს თავის უდიდეს პასუხისმგებლობას არა მხოლოდ იმისათვის, რომ ეკლესიურ სხეულში ამ გამოცდილების ავთენტური გამოხატვა უზრუნველყოს, არამედ, აგრეთვე, რათა ყოველ ადამიანს შესთავაზოს სარწმუნო მოწმობა ჭეშმარიტებისა.
4. მართლმადიდებელი ეკლესია თავისი ერთიანობითა და საყოველთაოობით არის ეკლესია კრებებისა, იერუსალიმში შემდგარი მოციქულთა კრებიდან (საქ. 15.5-29) მოყოლებული დღევანდელ დღემდე. ეკლესია თავის თავშივე არის კრება, რომელიც დააფუძნა ქრისტემ და რომელიც ნაწინამძღვრევია სულიწმინდის მიერ, სამოციქულო სიტყვების თანახმად: „ჯერ-უჩნდა სულსა წმინდასა და ჩუენცა“ (საქ. 15,28). მსოფლიო და ადგილობრივი კრებების საშუალებით ეკლესია ახარებდა და ახარებს წმინდა სამების საიდუმლოს, გამოჩინებულს ღვთის სიტყვისა და ძის განკაცებით. საკრებო საქმიანობა უწყვეტად გრძელდება ისტორიაში ისეთი კრებების უნივერსალური ავტორიტეტით, როგორიცაა, მაგალითად, დიდი კრება (879-880), რომელიც მოწვეულ იქნა კონსტანტინეპოლის პატრიარქის წმინდა ფოტიოს დიდის დროს, აგრეთვე, წმინდა გრიგოლ პალამას დროს მოწვეული დიდი კრებები (1341, 1351, 1368), რომელთა მეშვეობითაც დამტკიცებულ იქნა რწმენის იგივე ჭეშმარიტება, რომლებზეც მნიშვნელოვანი იყო სულიწმინდის გამომავლობისა და ადამიანების მონაწილეობის საკითხი უქმნელ ღვთაებრივ ენერგიებში. ხოლო შემდგომ, წმინდა და დიდი კრებების მეშვეობით, რომლებიც მოწვეულ იქნა კონსტანტინეპოლში 1484 წელს იმისათვის, რომ ემხილებინათ ფლორენციის უნიალური კრება (1438-1439), 1638, 1642, 1672 და 1691 წლებში მოწვეული კრებები, რათა ემხილებინათ პროტესტანტული მიმდინარეობანი, და 1872 წელს მოწვეული კრება, რათა დაეგმოთ ეთნო-ფილეტიზმი, როგორც ეკლესიოლოგიური მწვალებლობა.
5. ადამიანის სიწმინდე (anthropos) შეუძლებელია აღქმულ იქნას ქრისტეს სხეულის გარეშე, „რაც არის ეკლესია“ (შდრ. ეფეს. 1.23). სიწმინდე გამომდინარეობს მხოლო წმინდისაგან. ეს არის კაცობრიობის მონაწილეობა ღმერთის სიწმინდეში, „წმინდანთა თანაზიარებაში”, როგორც ეს განცხადებულია საღვთო ლიტურგიის დროს მღვდლის მიერ წარმოთქმულ სიტყვებში: „წმინდა არს წმინდათა“ და მორწმუნეთა პასუხში: „ერთ არს წმინდა, ერთ არს უფალი, იესო ქრისტე, სადიდებელად ღვთისა მამისა. ამინ“. ამ სულისკვეთებით წმინდა კირილე ალექსანდრიელი ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ ქრისტე, რომელიც „არის ბუნებით წმინდა, როგორც ღმერთი (…), განიწმინდება ჩვენთვის სულიწმინდაში (…), და აღასრულა მან ეს ჩვენთვის, არა თავისთვის, რათა ამგვარად, მისგან და მასში, რომელმაც პირველმა მიიღო ეს განწმენდა, განწმენდის მადლი გადასცემოდა კაცობრიობის მთელ მოდგმას…“ (კომენტარები იოანეს სახარებაზე, 11, გვ. 74, 548).
წმინდა კირილეს მიხედვით, ქრისტე არის ჩვენი ”ზიარი პიროვნება“ ადამიანთა მთელი მოდგმის თავის საკუთარ ადამიანობაში შემოკრებით, „რადგან ჩვენ ყველანი ვიყავით ქრისტეში, და ზიარ პიროვნებას კაცობრიობისა კვლავ მასში ეძლევა სიცოცხლე“ (კომენტარები იოანეს სახარებაზე, 11, გვ. 73, 157-161), და, აგრეთვე, აქედან გამომდინარე, იგი არის ერთადერთი წყარო ადამიანის განწმენდისა სულიწმინდაში. ამ სულისკვეთებით სიწმინდე არის ადამიანის მონაწილეობა ეკლესიაში როგორც საიდუმლოში, ასევე, მის წმინდა საიდუმლოებებში, რომელთა ცენტრში წმიდა ევქარისტიაა, რაც არის „მსხვერპლი ცხოველი, წმინდა და ღვთისათვის სათნო“(შდრ. რომ.12.1).“ვინ განმაშორნეს ჩუენ სიყუარულსა მას ქრისტესსა: ჭირმან ანუ იწროებამან, დევნამ ანუ სიყმილმან, შიშლოებამან ანუ ურვამან ანუ მახვილმან? ვითარცა წერილ არს: „რამეთუ შენთვის მოვსწყდებით ჩუენ მარადღე და შევირაცხებით ჩუენ, ვითარცა ცხოვარნი კლვადნი. არამედ ამას ყოველსა ზედა-ვსძლევთ ჩუენ მის მიერ, რომელმანცა-იგი შემიყუარნა ჩუენ“ (რომ. 8. 35-37). წმინდანები განასახიერებენ ეკლესიის ესქატოლოგიურ იდენტობას, როგორც მარადიულ დოქსოლოგიას დიდების მეუფის მიწიერი და ზეციური საყდრის წინაშე (ფს. 23.7), ხატყოფენ რა ამით ღვთის სასუფეველს.
მართლმადიდებელი კათოლიკე ეკლესია მოიცავს თოთხმეტ ავტოკეფალურ ეკლესიას, პანორთოდოქსულად აღიარებულს. ავტოკეფალიის პრინციპის მოქმედება დაუშვებელია ეკლესიის ერთიანობისა და საყოველთაოობის პრინციპის ხარჯზე. ამიტომ მივიჩნევთ, რომ მართლმადიდებლურ დიასპორაში ეპისკოპალური შეკრებების დაარსება, რომლებიც შეადგენენ კანონიკურად აღიარებული ეპარქიების ეპისკოპოსებს, რომლებიც თავის კანონიკურ იურისდიქციაში რჩებიან დღესაც, წარმოადგენს პოზიტიურ საფეხურს ეპისკოპალური შეკრებების კანონიკური მოწყობისთვის, ხოლო მათი თანმიმდევრული მოქმედება იძლევა სინოდალურობის საეკლესიო პრინციპის პატივისცემის გარანტიას. II. ეკლესიის მისია ქვეყნად 6. სამოციქულო საქმიანობა და სახარების გაცხადება, აგრეთვე, ცნობილი, როგორც მისია, მიეკუთვნება ეკლესიის იდენტობის არსებას, როგორც დაცვა და აღსრულება ქრისტეს მცნებისა: „წარვედით და მოიმოწაფენით ყოველნი წარმართნი“ (მთ. 28.19). ეს არის „სიცოცხლის სული“, რასაც ეკლესია შთაბერავს ადამიანთა საზოგადოებას, რათა ყოველი სოფელი ეკლესია-ჰყოს ადგილობრივი ეკლესიების ყველგან დაფუძნებით. ამ სულისკვეთებით, მართლმადიდებელი მორწმუნეები ქრისტეს მოციქულნი არიან და უნდა იყვნენ ამქვეყნად. ეს მისია უნდა აღსრულდეს არა ძალადობით, არამედ ნებაყოფლობით, ადამიანებისა და ხალხების კულტურული იდენტობის სიყვარულითა და პატივისცემით. ამ ძალისხმევაში უნდა მონაწილეობდეს ყველა მართლმადიდებელი ეკლესია კანონიკური წესის მიმართ შესაბამისი პატივისცემით.
წმინდა ევქარისტიაში მონაწილეობა არის ქვეყნიერების ევანგელიზაციის აღსრულების მისიონერული მოშურნეობის წყარო. წმინდა ზიარებაში მონაწილეობითა და წმინდა შეკრებაში მთელი ქვეყნიერებისათვის ლოცვით (oikoumene), ჩვენ მოწოდებულნი ვართ განვაგრძოთ ”მსახურება ლიტურგიის შემდგომ“ ღვთისა და კაცობრიობის წინაშე და ვმოწმობდეთ ჩვენი რწმენის ჭეშმარიტების შესახებ ღვთისა და კაცობრიობის წინაშე, ვინაწილებდეთ ღვთის ნიჭებს მთელ კაცობრიობასთან ერთად ჩვენი უფლის ნათელი მცნების მორჩილებით, ვიდრე მის ზეცად ამაღლებამდე: „და იყვნეთ ჩემდა მოწამე იერუსალემს და ყოველსა ჰურიასტანსა და სამარიასა და ვიდრე დასასრულადმდე ქვეყანისა“ (საქ. 1.8.). საღვთო ლიტურგიის სიტყვები, წარმოთქმული ზიარების წინ – „განიტეხების და განიყოფის ტარიგი ღმრთისა, განიტეხების და არა განიყოფის. მარადის იჭამების და არა დაილევის“, -მიანიშნებს, რომ ქრისტე არის „ღვთის კრავი“ (ინ. 1.29) და „პური სიცოცხლისა” (ინ. 6.48), რომელიც გვეძლევა ჩვენ, როგორც მარადიული სიყვარული, რომელიც გვაერთიანებს ღმერთთან და ერთმანეთთან. იგი გვასწავლის ღვთის ნიჭების განაწილებასა და ჩვენი თავის შეწირვას ყველასთვის, ქრისტეს მსგავსად.
ქრისტიანების ცხოვრება არის სარწმუნო მოწმობა ყოველივეს განახლებისა ქრისტეში -„არამედ რაი იგი არს ქრისტეს მიერ ახალი დაბადებული; პირველი იგი წარხდა, აჰა ესერა იქმნა ყოველივე ახალ“ (2 კორ. 5.17) – და მოწოდება ყველა ადამიანისა პიროვნული და თავისუფალი მონაწილეობისათვის მარადიულ ცხოვრებაში, ჩვენი უფლის, იესო ქრისტეს მადლსა და სიყვარულში ღმრთისა მამისა, რათა განვიცადოთ სულიწმინდასთან ზიარება ეკლესიაში. „რადგან ცხონების საიდუმლო არის მათთვის, ვინც განიცდის ამის წყურვილს და არა მათთვის, რომელნიც იიძულებიან“ (მაქსიმე აღმსარებელი, გვ. 90.880). ღვთის ხალხის ხელახალი ხარება თანამედროვე სეკულარულ საზოგადოებებში, ისევე, როგორც ხარება მათი, ვინც ჯერ არ იცის ქრისტე, არის ეკლესიის დაუცხრომელი მოვალეობა. III.ოჯახი: ქრისტეს სიყვარულის ხატი ეკლესიაში 7. მართლმადიდებელი ეკლესია ქალისა და მამაკაცის ურღვევ სიყვარულზე დაფუძნებულ ერთობას თვლის „დიდ საიდუმლოდ“ … ქრისტესა და ეკლესიისა (ეფეს. 5.32) და მიიჩნევს ოჯახად მას, რაც ამის საფუძველზე წარმოიშვება, რაც, საღვთო განგებულების თანახმად, წარმოადგენს შვილების დაბადებისა და აღზრდის, როგორც ”მცირე ეკლესიის“ (იოანე ოქროპირი, ეფესელთა მიმართ ეპისტოლეს კომენტარები, 20, გვ. 62. 143), ერთადერთ გარანტიას, უზრუნველყოფს რა მას შესაბამისი სამოძღვრო თანადგომით.
თანამედროვე ქორწინებასა და ოჯახში არსებული კრიზისი არის შედეგი თავისუფლების, როგორც პასუხისმგებლობის კრიზისისა – მისი დაცემისა ეგოისტურ თვითრეალიზაციამდე, მისი იდენტიფიკაციისა ინდივიდუალურ თვითდაკმაყოფილებასთან, თვითკმარობასა და ავტონომიურობასთან – და ქალსა და მამაკაცს შორის საკრამენტული ხასიათის ურთიერთობის დაკარგვისა, რაც გამომდინარეობს სიყვარულის მსხვერპლადგაღების სულის დავიწყებიდან. თანამედროვე სეკულარული საზოგადოება ქორწინებას განიხილავს წმინდად სოციოლოგიური და პრაგმატული კრიტერიუმებით, მიიჩნევს რა მას ურთიერთობის მარტივ ფორმად – ერთ-ერთად მრავალთაგან – რომელთაგან ყველას აქვს თანაბარი ინსტიტუციონალური კანონიერება. ქორწინება არის ეკლესიისაგან ნასაზრდოები წიაღი სიცოცხლისა სიყვარულში და ღვთის მადლის მიუწვდომელი ნიჭი. „მაღალი ხელი“ „შემაკავშირებელი“ ღვთისა არის „უხილავად მყოფი, რომელიც ჰარმონიულს ხდის მათ, ვინც ერთდებიან“ ქრისტესთან და ერთმანეთთან. გვირგვინები, რომელიც სიძეს და პატარძალს თავზე ედგმებათ საკრამენტული წესის დროს, გულისხმობს მსხვერპლად შეწირვის მასშტაბს და ღვთისა და ერთმანეთის მიმართ სრულყოფილ ერთგულებას. ეს, ასევე, გულისხმობს სიცოცხლეს ღვთის სასუფეველში, განაცხადებს რა სიყვარულის საიდუმლოში ესქატოლოგიურ აზრს.
8. წმინდა და დიდი კრება განსაკუთრებული სიყვარულით მიმართავს ბავშვებსა და ახალგაზრდებს. ბავშვობის ასაკის იდენტობასთან დაკავშირებული ურთიერთგამომრიცხავი განსაზღვრებების გაურკვევლობაში ჩვენი უწმინდესი ეკლესია წარმოაჩენს უფლის სიტყვებს: „უკეთუ არა მოიქცეთ და იქმნნეთ ვითარცა ყრმანი, ვერ შეხვიდეთ სასუფეველსა ცათასა“(მთ. 18.3) და „რომელმან არა შეიწყნაროს სასუფეველი ღმრთისა, ვითარცა ყრმა, ვერ შევიდეს მას შინა“ (ლკ. 18.17), აგრეთვე, რასაც ჩვენი მაცხოვარი ამბობს მათზე, რომლებიც „აბრკოლებენ“ (ლკ. 18.16) ბავშვებს მასთან მიახლოებისაგან და მათზე, რომლებიც „აცდუნებენ“ მათ (მთ. 18.6).
ახალგაზრდებს ეკლესია სთავაზობს არა უბრალოდ „დახმარებას“, არამედ „ჭეშმარიტებას“, ჭეშმარიტებას ახალი ღმერთკაცობრივი სიცოცხლისა ქრისტეში. მართლმადიდებელმა ახალგაზრდობამ უნდა იცოდეს, რომ ის არის მართლმადიდებელი ეკლესიის მრავალსაუკუნოვანი და კურთხეული ტრადიციების მატარებელი და, აგრეთვე, ამ ტრადიციის გამგრძელებელი, რომელიც მამაცურად იცავს და ქმედითად ავითარებს მართლმადიდებლობის მარადიულ ფასეულობებს იმისათვის, რომ დაამოწმოს სიცოცხლის მომნიჭებელი ქრისტიანობა. მისგან გამოჩნდებიან ქრისტეს ეკლესიის მომავალი მსახურნი. ამგვარად, ახალგაზრდები არ არიან მხოლოდ ეკლესიის „მომავალი“, ისინი, ასევე, ქმედით გამოხატულებას წარმოადგენენ ამჟამადაც ღვთისმოყვარე და კაცთმოყვარე სიცოცხლისა. IV.განათლება ქრისტეში 9. ჩვენ დროში აღზრდისა და განათლების საქმეში ახალი ტენდენციები შეინიშნება. ეს შეეხება განათლების შინაარსსა და მიზნებს, აგრეთვე, იმ საკითხებს, თუ როგორ არის დანახული ბავშვობა, მასწავლებლის, სტუდენტისა და თანამედროვე სკოლის როლი; რადგან განათლება უკავშირდება არა მხოლოდ იმას, თუ როგორია ადამიანი, არამედ იმასაც, თუ როგორი უნდა იყოს იგი და, აგრეთვე, მისი პასუხისმგებლობის შინაარსს. თავისთავად ნათელია, რომ ხატი, რომელიც გვაქვს ადამიანური პიროვნების და მისი მყოფობის აზრის გაგებისათვის, განსაზღვრავს ჩვენ შეხედულებას მის განათლებაზე. გაბატონებული სეკულარიზებული ინდივიდუალისტური საგანმანათლებლო სისტემა, რაც აწუხებს ახალგაზრდებს დღეს, არის დიდი ტკივილის საგანი მართლმადიდებელი ეკლესიისათვის. ეკლესიის სამოძღვრო მზრუნველობის ცენტრში არის განათლება, რომელიც მიზნად ისახავს არა მხოლოდ ინტელექტის განვითარებას, არამედ აღშენებას და განვითარებას მთელი პიროვნებისა, როგორც ფსიქო-სომატური და სულიერი არსებისა, შესაბამისად ტრიფტიქისა – ღმერთი, ადამიანი და სამყარო. თავის კატეხისტურ განსჯაში მართლმადიდებელი ეკლესია ზრუნვით მოუწოდებს ღვთის ხალხს, განსაკუთრებით, ახალგაზრდებს, შეგნებული და აქტიური მონაწილეობისაკენ ეკლესიის ცხოვრებაში, რათა განავითაროს მათში ”საუკეთესო მისწრაფება“ ქრისტეში ცხოვრებისაკენ. ამგვარად, ქრისტიანთა სისავსე საარსებო საყრდენს პოულობს ეკლესიის ღმერთკაცებრივ თანაზიარებაში და მასში განიცდება მადლისმიერი განღმრთობის აღდგომითი პერსპექტივა. V ეკლესია თანამედროვე გამოწვევების პირისპირ 10. დღეს ქრისტეს ეკლესია აწყდება სეკულარიზაციის იდეოლოგიის უკიდურეს და პროვოკაციულ გამოხატულებებს, რომლებიც პოლიტიკური, კულტურული და სოციალური მოვლენებისათვის დამახასიათებელი არსებითი თვისებებია. სეკულარიზაციის იდეოლოგიის უმთავრესი ელემენტი ფუნდამენტურად იყო და დღესაც რჩება ადამიანის სრულ ავტონომიურობად ქრისტესა და ეკლესიის სულიერი გავლენისაგან, რაც ხორციელდება ეკლესიის გაუმართლებელი გაიგივებით კონსერვატიზმთან და მისი ისტორიულად დაუსაბუთებელი დახასიათებით, თითქოს იგი არის შემაფერხებელი ყოველგვარი პროგრესისა და განვითარებისა. თანამედროვე სეკულარულ საზოგადოებებში ადამიანი, მოწყვეტილი ღვთისაგან, თავის თავისუფლებას და სიცოცხლის აზრს აიგივებს აბსოლუტურ ავტონომიურობასთან და მარადიული დანიშნულებისაგან გათავისუფლებასთან, რაც იწვევს ქრისტიანული ტრადიციის არასწორ აღქმასა და მასთან დაკავშირებული უმართებულო მსოფლმხედველობის ჩამოყალიბებას. ამგვარად, მიჩნეულია, რომ ზემოდან მოცემული თავისუფლება ქრისტეში და პროგრესი „საზომად ჰასაკისა სავსებისა მის ქრისტესისა“ (ეფეს. 4.13) უპირისპირდება ადამიანის თვითგადამრჩენელ ტენდენციას. ქრისტეს მსხვერპლშეწირული სიყვარული მიიჩნევა, როგორც ინდივიდუალიზმთან შეუთავსებელი, ხოლო ქრისტიანული სულის ასკეტური ხასიათი განიხილება როგორც უმძიმესი გამოწვევა პიროვნების ბედნიერებისათვის. ეკლესიის იდენტიფიკაცია კონსერვატიზმთან, რაც შეუსაბამოა ცივილიზაციის წინსვლასთან, არის თვითნებური და გაუკუღმართებული, რამდენადაც ქრისტიანი ხალხების საკუთარი იდენტობის შემეცნება ატარებს ეკლესიის მარადიული წვლილის ბეჭედს, არა მხოლოდ მათ კულტურულ მემკვიდრეობაში, არამედ უფრო ფართოდ – სეკულარული ცივილიზაციის ჯანსაღ განვითარებაში, რადგან ღმერთმა დაადგინა ადამიანი განმგებლად საღვთო შესაქმისა და თავის თანაშემწედ სამყაროში. მართლმადიდებელი ეკლესია თანამედროვე „ადამიანი-ღმერთის“ საპირისპიროდ წარმოაჩენს „ღმერთკაცს“, როგორც ყოველივეს უმაღლეს საზომს: განკაცებულ ღმერთს და არა განღმრთობილ ადამიანს (წმ. იოანე დამასკელი, „მართლმადიდებელი სარწმუნოების ზედმიწევნითი გარდამოცემა“, III, 2 გვ. 94. 988). ეკლესია აცხადებს ღმერთკაცისა და მისი სხეულის – ეკლესიის – მაცხოვნებელ ჭეშმარიტებას, როგორც თავისუფლებაში ცხოვრების ადგილსა და წესს: „ჭეშმარიტ ვიყვნეთ სიყვარულსა ზედა“ (შდრ. ეფეს. 4.15) და როგორც ამქვეყნადვე თანაზიარს მკვდრეთით აღდგომილი ქრისტეს სიცოცხლისა. ღმერთკაცებრივი, ”არაამსოფლისაგანი” (ინ. 18.36) ბუნება ეკლესიისა, რომელიც ასაზრდოებს და წინამძღვრობს მის მყოფობასა და დამოწმებას „ამ სოფლად“, არანაირი სახით არ იქნება თანახატი ამ სოფლისა (შდრ. რომ. 12.2).
11.მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების თანამედროვე განვითარების გზით ჩვენი ცხოვრება რადიკალურად იცვლება; ის, რასაც ადამიანის სიცოცხლეში ცვლილება შემოაქვს, მოითხოვს, თავის მხრივ, განსჯას, რადგან, გარდა მნიშვნელოვანი სარგებლიანობისა, რაც თან ახლავს მეცნიერულ პროგრესს, რომელიც ამსუბუქებს ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებას, წარმატებით უმკლავდება სერიოზულ დაავადებებსა და უზრუნველყოფს კოსმოსის კვლევას, იგი იწვევს უარყოფით შედეგებსაც. არსებობს საფრთხე ადამიანური თავისუფლებით მანიპულირებისა, ადამიანის გამოყენებისა, როგორც მარტივი საშუალებისა, ღირებული ტრადიციების თანდათანობითი დაკარგვისა და საფრთხე, რომელიც ექმნება ბუნებრივ გარემოს, მისი განადგურების საფრთხის ჩათვლით.
სამწუხაროდ, მეცნიერება თავისი ბუნებით არ ფლობს აუცილებელ საშუალებებს, რომ თავიდან აიცილოს და დაძლიოს მრავალი გამოწვევა, რომელსაც ის, პირდაპირ თუ ირიბად, იწვევს. სამეცნიერო ცოდნა მოტივაციას არ აძლევს ადამიანის მორალურ ნებას და, მიუხედავად იმისა, რომ იცის საფრთხეების შესახებ, აგრძელებს ისე მოქმედებას, თითქოს არ იცოდეს მათ შესახებ. პასუხი ადამიანის სერიოზულ ეგზისტენციალურ და ეთიკურ კითხვებზე და მისი სიცოცხლისა და სამყაროს მარადიულ არსსა და ამ ქვეყნიერებაზე არ მიიღება ამ საკითხის სულიერი განხილვის გარეშე.
12. ჩვენ საუკუნეში ძალიან გავრცელებულია ენთუზიაზმი ბიოლოგიის, გენეტიკისა და თავის ტვინის ნეიროფიზიოლოგიის დარგების შთამბეჭდავი განვითარებისა. საუბარი ეხება სამეცნიერო მიღწევებს, მაგრამ მათმა ფართო გამოყენებამ შესაძლებელია, გამოიწვიოს სერიოზული ანთროპოლოგიური და ზნეობრივი დილემები. ბიოტექნოლოგიის უკონტროლო გამოყენება სიცოცხლის დასაწყისში, განმავლობასა და დასასრულში საფრთხეს უქმნის მის ავთენტურ სისავსეს. ადამიანი თავის საკუთარ ბუნებას სულ უფრო ინტენსიურად იმეტებს უკიდურესი და საშიში საშუალებებით გამოსაცდელად. იგი დგას იმ საშიშროების წინაშე, რომ გადაიქცეს ბიოლოგიურ მანქანად, უპირო სოციალურ ერთეულად ან კონტროლირებადი აზრის აპარატად.
მართლმადიდებელ ეკლესიას არ შეუძლია განზე დგომა ასეთი მნიშვნელოვანი ანთროპოლოგიური, ეთიკური და ეგზისტენციალური საკითხების განხილვისას. იგი მტკიცედ ეყრდნობა ღვთივმოცემულ კრიტერიუმებს და განაცხადებს მართლმადიდებლური ანთროპოლოგიის აქტუალობას ღირებულებათა თანამედროვე გადაფასებასთან დაპირისპირებისას. ჩვენს ეკლესიას შეუძლია და ვალდებულია გამოხატოს სამყაროში თავისი საწინასწარმეტყველო შეგნება იესო ქრისტეში, რომელმაც თავისი განკაცებით შეიმოსა სრული კაცი და არის აბსოლუტური წინასახე ადამიანური მოდგმის განახლებისა. იგი გამოკვეთს სიცოცხლის სიწმინდესა და ადამიანის, როგორც პიროვნების, ხასიათს, მისი ჩასახვისთანავე. დაბადების უფლება არის ადამიანის უფლებათაგან პირველი. ეკლესია არის ღმერთკაცობრივი თანაზიარება, რომელშიც ყოველი ადამიანი წარმოადგენს უნიკალურ არსებას, რომელსაც აქვს დანიშნულება ღმეთთან პიროვნული კავშირისა, და იგი ეწინააღმდეგება ადამიანის ობიექტივიზაციის, მისი განზომილებად სიდიდემდე გარდაქმნის ყოველგვარ მცდელობას. არავითარი სამეცნიერო მიღწევა არ არის უფლებამოსილი, ავნოს ადამიანის ღირსებას და მის ღვთაებრივ დანიშნულებას. ადამიანი არ განისაზღვრება მხოლოდ თავისი გენებით. მართლმადიდებლური თვალსაზრისით ამას ეფუძნება ბიოეთიკა. ადამიანის შესახებ წინააღმდეგობრივი წარმოდგენების არსებობის ეპოქაში მართლმადიდებლური ბიოეთიკა, სეკულარული ავტონომიურობისა და რეაქციული ანთროპოლოგიური მსოფლმხედველობების საპირისპიროდ, წინა პლანზე წამოწევს იმ პოზიციას, რომ ადამიანი შექმნილია ღვთის ხატებისაებრ და მსგავსებისაებრ თავისი მარადიული დანიშნულებით. ამგვარად, ის ხელს უწყობს ფილოსოფიური და მეცნიერული დისკუსიის გამდიდრებას ბიოეთიკური საკითხების მიმართულებით ბიბლიური ანთროპოლოგიისა და მართლმადიდებლობის სულიერი გამოცდილების საშუალებით.
13. მსოფლიო საზოგადოებაში, რომელიც ორიენტირებულია „ქონასა“ და ინდივიდუალიზმზე, მართლმადიდებელი საყოველთაო ეკლესია წარმოაჩენს ქრისტეში და ქრისტესმიერი ცხოვრების ჭეშმარიტებას, რომელიც თავისუფლად ხორციელდება თითოეული ადამიანის ყოველდღიურ ცხოვრებაში მის საქმეთაგან „მწუხრის ჟამამდე“ (ფს. 103), რომელთა საშუალებითაც იგი გახდა თანაშემწე მარადიული მამისა [„რამეთუ ღმრთისა თანაშემწენი ვართ“ (1 კორ. 3.9)] და მისი ძისა [„მამაი ჩემი მოაქამომდე იქმს, და მეცა ვიქმ“ (ინ. 5.17)].
საღვთო მადლი სულიწმინდით განწმენდს ღმერთთან თანამოქმედებით ადამიანის მიერ ქმნილ საქმეებს, წარმოაჩენს რა მათში სიცოცხლისა და ადამიანთა საზოგადოების დადასტურებას. ამ ფარგლებში უნდა მოთავსდეს ქრისტიანული ასკეზა, რომელიც რადიკალურად განსხვავდება ყოველგვარი დუალისტური ასკეტიზმისაგან, რაც ადამიანს მოწყვეტს სიცოცხლისა და თანამოძმეებისგან. ქრისტიანული ასკეზა და თავშეკავება, რაც ადამიანს აკავშირებს ეკლესიის საკრამენტულ ცხოვრებასთან, არ ეხება მხოლოდ სამონაზვნო ცხოვრებას, არამედ დამახასიათებელია ეკლესიური ცხოვრებისათვის ყველა მის გამოხატულებაში, როგორც ხელშესახები მოწმობა ესქატოლოგიური სულისა მორწმუნეთა კურთხეულ ცხოვრებაში.
14. ეკოლოგიური კრიზისის ფესვები, სულიერი და ეთიკური, ძევს ყოველი ადამიანის გულში. ეს კრიზისი ამ ბოლო საუკუნეებში უფრო გამძაფრდა, რადგან ის გამოწვეულია სხვადასხვა განყოფისაგან, რომელთა მიზეზიც ადამიანური ვნებებია, როგორიც არის ანგარება, სიხარბე, ეგოიზმი, მომხვეჭელობა, რისი ერთ-ერთი შედეგი არის კლიმატის ცვლილება პლანეტაზე, რაც მნიშვნელოვანწილად ემუქრება ბუნებრივ გარემოს, ჩვენს საერთო „სახლს“. ადამიანსა და შესაქმეს შორის კავშირის რღვევა არის ღვთის ქმნილების ავთენტური გამოყენებისადმი ჭეშმარიტი მიდგომის დამახინჯება.
ეკოლოგიური პრობლემისამი მიდგომა, დაფუძნებული ქრისტიანული ტრადიციის პრინციპებზე, მოითხოვს არა მარტო პლანეტის ბუნერივი რესურსების ექსპლუატაციის გამო ცოდვისათვის სინანულს ანუ აზროვნების წესის და ქცევის რადიკალურ ცვლილებას, არამედ, აგრეთვე, ასკეტიზმს, როგორც ანტიდოტს მომხმარებლობისა, საკუთარი მოთხოვნილებებისა და მესაკუთრული პოზიციის გაღმერთების წინააღმდეგ. ის, აგრეთვე, ითვალისწინებს ჩვენს უდიდეს პასუხისმგებლობას, მომავალ თაობას გადავცეთ სიცოცხლისუნარიანი ბუნებრივი გარემო და გამოვიყენოთ ის ღვთაებრივი ნებისა და კურთხევის შესაბამისად. ეკლესიის საიდუმლოებებში დასტურდება შესაქმე, ხოლო ადამიანი ძლიერდება, რათა ემსახუროს მას როგორც მნე, მცველი და „მღვდელი“ და დოქსოლოოგიის გზით მიიყვანოს იგი შემოქმედთან – „შენთა შენთაგან შენდა შემწირველნი ყოველთა და ყოვლისათვის“ – და დანერგოს ევქარისტიული კავშირი შესაქმესთან. ეს მართლმადიდებლური, სახარებისეული და პატრისტიკული მიდგომა ჩვენს ყურადღებას მიაპყრობს, ასევე, სოციალურ განზომილებებსა და ბუნებრივი გარემოს განადგურების ტრაგიკულ შედეგებს. VI ეკლესია გლობალიზაცის, უკიდურესი ძალადობის ფენომენისა და მიგრაციის პირისპირ 15. გლობალიზაციის თანამედროვე იდეოლოგია, რომელიც შეუმჩნევლად არის თავსმოხვეული და სწრაფად ვრცელდება, უკვე იწვევს ძლიერ რყევებს ეკონომიკასა და საზოგადოებაში მსოფლიო მასშტაბით. ამ თავსმოხვეულმა მდგომარეობამ შექმნა ახალი სისტემური ექსპლუატაციისა და სოციალური უსამართლობის ახალი ფორმები; ის მიზნად ისახავს ეროვნული, რელიგიური, იდეოლოგიური და სხვა ტრადიციებს შორის არსებული წინაღობების თანდათანობით განეიტრალებას; ამან უკვე მიგვიყვანა სოციალური მიღწევების შესუსტებამდე და საბოლოო ნგრევამდეც კი, თითქოსდა მსოფლიო ეკონომიკის აუცილებელი რეკონსტრუქციის საბაბით, რითაც ფართოვდება უფსკრული მდიდართა და ღარიბთა შორის, ნიადაგი ეცლება ხალხთა სოციალურ ერთიანობას და მსოფლიოში ღვივდება დაძაბულობის ახალ-ახალი კერები. გლობალიზაციის მიერ წინ წამოწეული ნიველირებისა და უპიროვნო ერთსახოვნების, ასევე, უკიდურესი ნაციონალიზმის საპირისპიროდ, მართლმადიდებელი ეკლესია იცავს ხალხთა იდენტობას და მხარს უჭერს ადგილობრივ ტრადიციებს. იგი გვთავაზობს ეკლესიის მტკიცე ორგანიზებას ადგილობრივი ეკლესიების თანასწორობის საფუძველზე, როგორც კაცობრიობის ერთიანობის ალტერნატიულ მოდელს. ეკლესია ეწინააღმდეგება პროვოკაციულ მუქარას თანამედროვე ადამიანისა და ხალხების კულტურული ტრადიციების წინააღმდეგ, რაც გლობალიზაციასა და „ეკონომიკის ავტონომიას“ ანუ „ეკონომიზმს“ მოაქვს, რაც ნიშნავს ადამიანის სასიცოცხლო მოთხოვნილებებისაგან ეკონომიკის ავტონომიზაციას და მის თვითმიზნად ტრანსფორმაციას. ამიტომ ეკლესია გვთავაზობს სიცოცხლისუნარიან ეკონომიკას, დაფუძნებულს სახარების პრინციპებზე. ამგვარად, უფლის სიტყვებით ხელმძღვანელობის საფუძველზე, „არა პურითა ხოლო ცხონდების კაცი“ (ლკ. 4.4), ეკლესია არ უკავშირებს კაცობრიობის პროგრესს მხოლოდ ცხოვრების სტანდარტების ზრდას ან ეკონომიკურ განვითარებას სულიერ ფასეულობათა ხარჯზე.
16. ეკლესია არ ერევა პოლიტიკაში ამ სიტყვის ვიწრო გაგებით. თუმცა, მისი მოწმობა, არსებითად, პოლიტიკურია, რამდენადაც იგი გამოხატავს ადამიანსა და მის სულიერ თავისუფლებაზე ზრუნვას. ეკლესიის სიტყვა ყოველთვის იყო გამორჩეული და მუდამ იქნება ადამიანისათვის სარგებლის მომტანი. ადგილობრივი მართლმადიდებელი ეკლესიები დღეს მოწოდებულნი არიან შექმნან თანამედროვე სახელმწიფოს კონსტრუქციული სოლიდარობის ახალი ფორმა საერო სამართლებრივ სახელმწიფოსთან ახალი საერთაშორისო ურთიერთობების ჩარჩოში, თანახმად ბიბლიური სიტყვებისა: ”მიეცით კეისარს კეისრისა და ღმერთს ღმრთისა“ (შდრ. მთ. 22.21). ამ სოლიდარობამ უნდა შეინარჩუნოს ეკლესიისა და სახელმწიფოს თვითმყოფადობა და უზრუნველყოს წრფელი თანამშრომლობა მათ შორის, რათა დაცული იყოს ადამიანის უნიკალური ღირსება და, აქედან გამომდინარე, მისი უფლებები, და რომ უზრუნველყოფილი იყოს სოციალური სამართლიანობა.
ადამიანის უფლებები დღეს პოლიტიკური დებატების ცენტრშია მოქცეული, როგორც პასუხი თანამედროვე სოციალურ და პოლიტიკურ კრიზისებსა და გადატრიალებებზე, და იმისათვის, რომ დაცული იყოს პიროვნების თავისუფლება. ადამიანის უფლებებისადმი მიდგომა მართლმადიდებელი ეკლესიის მხრიდან აქცენტირებულია იმ საფრთხეზე, რომ პიროვნების უფლებები შესაძლებელია დაყვანილ იქნას ინდივიდუალიზმამდე და უფლებების გაფეტიშებამდე.
ამგვარი გაუკუღმართება ხდება თავისუფლების სოციალური შინაარსის ხარჯზე, რასაც მივყავართ უფლებების თვითნებური ტრანსფორმაციისკენ ბედნიერების მოპოვების მოთხოვნაში. ისევე, როგორც შეთავაზება თავისუფლების სახიფათო გაიგივებისა პიროვნების თვითნებობასთან ”უნივერსალურ ღირებულებად”, რაც ძირს უთხრის სოციალური ღირებულებების საფუძვლებს: ოჯახის, რელიგიისა და ერისა და საფრთხეს უქმნის ფუნდამენტალურ ზნეობრივ ფასეულობებს.
შესაბამისად, ადამიანის მართლმადიდებლური გაგება ეწინააღმდეგება პიროვნებისა და მისი უფლებების როგორც ქედმაღლურ განდიდებას, ისე ადამიანის პიროვნების სამარცხვინო დაკნინებას ეკონომიკის, საზოგადოების, პოლიტიკისა და კომუნიკაციის გრანდიოზულ თანამედროვე სტრუქტურაში. მართლმადიდებლობის ტრადიცია არის ამოუწურავი წყარო კაცობრიობის სასიცოცხლო ჭეშმარიტებებისა. არავის არ მიუნიჭებია პატივი ადამიანისათვის და არ უზრუნვია მისთვის ისე, როგორც ღმერთკაც იესო ქრისტეს და მის ეკლესიას. ადამიანის ფუნდამენტური უფლება არის რელიგიური თავისუფლების პრინციპის დაცვა მისი ყველა ასპექტით – კერძოდ, სინდისის თავისუფლების, რწმენის, მსახურების და რელიგიური თავისუფლების გამოხატვის ინდივიდუალური და საზოგადო ფორმის, რაც გულისხმობს ყოველი მორწმუნის უფლებას, დაუბრკოლებლად აღასრულოს თავისი რელიგიური მოვალეობა სახელმწიფოს მხრიდან ნებისმიერი ფორმით ჩარევის გარეშე. იგი ასევე გულისხმობს რელიგიის საჯარო სწავლების უფლებას და პირობებს რელიგიური საზოგადოებების ფუნქციონირებისათვის.
17. დღეს ჩვენ მოწმენი ვხდებით ღვთის სახელით ძალადობის აღზევების არაჯანსაღი გამოვლენისა. რელიგიათა წიაღში ფუნდამენტალიზმის აფეთქებები ქმნის საფრთხეს, შეიქმნას შთაბეჭდილება, რომ ფუნდამენტალიზმი არის რელიგიური ფენომენის არსი. ჭეშმარიტება კი ისაა, რომ ფუნდამენტალიზმი, როგორც „მოშურნეობა არა მეცნიერებით“ (რომ. 10.2), წარმოადგენს არაჯანსაღი რელიგიურობის გამოხატულებას. ჭეშმარიტი ქრისტიანი, რომელიც მისდევს ჯვარცმული უფლის მაგალითს, წირავს საკუთარ თავს და სხვისგან არ მოითხოვს მსხვერპლს და ამ მიზეზის გამო არის ნებისმიერი წარმომავლობის ფუნდამენტალიზმის ყველაზე მკაცრი კრიტიკოსი. რელიგიათაშორის გულწრფელ დიალოგს მოაქვს ურთიერთნდობის განვითარება და წამახალისებელია მშვიდობისა და შერიგებისა. ეკლესია იღვწის იმისათვის, რომ „ზეგარდამო მშვიდობა“ უფრო ხელშესახებად იგრძნობოდეს დედამიწაზე. ჭეშმარიტი მშვიდობა მიიღწევა არა იარაღის ძალის გამოყენებით, არამედ მხოლოდ ისეთი სიყვარულით, რომელიც „არა ეძიებნ თავისასა“(1 კორ. 13.5). სიყვარულის ზეთი გამოყენებულ უნდა იქნას სხვათა ძველი იარების მოსაშუშებლად და განსაკურნებლად და არა იმისათვის, რომ ხელახლა გაღვივდეს სიძულვილის კერა.
18. მართლმადიდებელი ეკლესია დიდი გულისტკივილითა და ლოცვით თვალს ადევნებს და ყურადღებას უთმობს თანამედროვე ჰუმანიტარულ ღრმა კრიზისს: ძალადობისა და შეიარაღებული კონფლიქტების გავრცელება, დევნა, გადასახლება და რელიგიური უმცირესობების წევრების მკვლელობა; ოჯახების იძულებით გადაადგილება მშობლიური კერებიდან; ადამიანური ტრეფიკინგის ტრაგედია; ძალადობა ცალკეული ადამიანებისა და ხალხების ფუნდამენტურ უფლებებზე და სარწმუნოების შეცვლის იძულება. იგი უპირობოდ გმობს ადამიანის გატაცებას, წამებასა და სიკვდილით დასჯის სისასტიკეს. იგი გმობს ტაძრების, რელიგიური სიმბოლოებისა და კულტურული ძეგლების განადგურებას.
მართლმადიდებელი ეკლესია განსაკუთრებით შეწუხებულია იმ ვითარებით, რასაც აწყდებიან ქრისტიანები და სხვა დევნილი ეთნიკური და რელიგიური უმცირესობები ახლო აღმოსავლეთში. კერძოდ, იგი მიმართავს მოწოდებით იმ რეგიონების მთავრობებს, რათა დაიცვან ქრისტიანული მოსახლეობა – მართლმადიდებლები, ძველი აღმოსავლეთისა და სხვა ქრისტიანები – რომელნიც ცხოვრობდნენ და დღემდე ცხოვრობენ ქრისტიანობის აკვანში. როგორც ადგილობრივ ქრისტიანებს, ისე დანარჩენ მოსახლეობას აქვს ხელშეუხებელი უფლება, დარჩნენ თავიანთ ქვეყნებში როგორც მოქალაქეები თანასწორი უფლებებით. ამიტომ ჩვენ მოვუწოდებთ კონფლიქტში ჩართულ ყველა მხარეს, მიუხედავად რელიგიური მსოფლმხედველობისა, იღვაწონ შერიგებისა და ადამიანის უფლებების პატივისცემისათვის, უპირველეს ყოვლისა, სიცოცხლის საღვთო ნიჭის დასაცავად. ომი და სისხლისღვრა უნდა დასრულდეს და სამართლიანობამ უნდა იზეიმოს, რათა მშვიდობა აღდგეს და დევნილებისათვის შესაძლებელი გახდეს წინაპართა კერაზე დაბრუნება. ჩვენ ვლოცულობთ განსაცდელში მყოფ აფრიკის ქვეყნებსა და უკრაინაში მშვიდობისა და სამართლიანობის დამკვიდრებისათვის. ჩვენ განსაკუთრებული კატეგორიულობით მივმართავთ და მოვუწოდებთ მათ, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან, გაათავისუფლონ სირიაში გატაცებული ორი ეპისკოპოსი – პავლე იაზიგი და იოანე იბრაჰიმი. აგრეთვე, ვლოცულობთ ჩვენი ძმებისა და დების განთავისუფლებისათვის, რომლებიც მძევლად და ტყვეობაში იმყოფებიან.
19. თანამედროვე და გამუდმებით მზარდი კრიზისი დევნილობისა და მიგრაციისა, რაც პოლიტიკური, ეკონომიკური და კლიმატური პირობებით არის გამოწვეული, მსოფლიოს ყურადღების ცენტრშია. მართლმადიდებელი ეკლესია დევნილებს, საფრთხესა და გაჭირვებაში მყოფთ ყოველთვის ექცეოდა უფლის სიტყვების მიხედვით: „მშიოდა, და მეცით მე ჭამადი; მწყუროდა, და მასუთ; უცხო ვიყავ, და შემიწყნარეთ მე, შიშველ ვიყავ, და შემმოსეთ მე, სნეულ ვიყავ და მომხედეთ მე“, და „ამენ გეტვით თქუენ: რაოდენი უყავთ ერთსა ამას მცირეთაგანსა ძმათა ჩემთასა, იგი მე მიყავთ“ (მთ. 25. 40). ეკლესია, მთელი თავისი ისტორიის მანძილზე, იყო „ყოველთა მაშვრალთა და ტვირთმძიმეთა“ (მთ. 11.28) მხარეს. ეკლესიის კაცთმოყვარული მოღვაწეობა არასდროს იზღუდებოდა მხოლოდ ვითარების შესაბამისი კეთილი საქმეებით გაჭირვებასა და განსაცდელში მყოფთა მიმართ, არამედ იგი მიზნად ისახავდა სოციალური პრობლემების გამომწვევი მიზეზების აღმოფხვრას. ეკლესიის „საქმე მსახურებისა“ (ეფეს. 4.12) აღიარებულია ყველას მიერ. ამიტომ, უპირველეს ყოვლისა, მივმართავთ მათ, ვისაც ხელეწიფება, აღმოფხვრან მიზეზები, რაც წარმოშობს დევნილობის კრიზისს, მიიღონ აუცილებელი პოზიტიური გადაწყვეტილებები. მოვუწოდებთ სამოქალაქო ხელისუფლებებს, მართლმადიდებელ მორწმუნეებსა და სხვა მოქალაქეებს იმ ქვეყნებისა, სადაც დევნილები თავშესაფრის ძიებაში იყვნენ და დღესაც არიან, რათა აღმოუჩინონ მათ ყველა შესაძლებელი დახმარება, თუნდაც უკანასკნელი საშუალებით. VII ეკლესია: მოწმობა დიალოგში 20. ეკლესია ავლენს თანაგრძნობას მათ მიმართ, რომელთაც შეწყვეტილი აქვთ თანაზიარება მასთან, და განიცდის მათ მდგომარეობას, რომლებსაც არ ესმით მისი ხმა. იმ შეგნებით, რომ ის წარმოადგენს ქრისტეს ცოცხალ მყოფობას ამქვეყნად, ეკლესია გარდაქმნის საღვთო განგებულებას კონკრეტულ საქმეებში, იყენებს რა ყველა საშუალებას, რაც მის ხელთ არის, იმისათვის, რომ სარწმუნოდ დაამოწმოს ჭეშმარიტება სამოციქულო სარწმუნოების ზედმიწევნითობაში. დამოწმებისა და შეთავაზების აღიარების სულისკვეთებით, მართლმადიდებელი ეკლესია ყოველთვის დიდ მნიშვნელობას ანიჭებდა დიალოგს და, განსაკუთრებით, დიალოგს არამართლმადიდებელ ქრისტიანებთან. ამ დიალოგით ქრისტიანული სამყაროს დანარჩენი ნაწილი ახლა უფრო უკეთ იცნობს მართლმადიდებლობას და მისი ტრადიციების ავთენტურობას. მან, ასევე, იცის, რომ მართლმადიდებელ ეკლესიას არასდროს მიუღია თეოლოგიური მინიმალიზმი და არ დაუშვია, რომ მისი დოგმატური ტრადიცია და სახარებისეული სული დამდგარიყო კითხვის ნიშნის ქვეშ. ქრისტიანთაშორისმა დიალოგებმა მართლმადიდებლობას მისცა შესაძლებლობა, ეჩვენებინა თავისი პატივისცემა მამათა სწავლების მიმართ და სარწმუნო დამოწმება მიეცა ერთი, წმინდა, კათოლიკე და სამოციქულო ეკლესიის ჭეშმარიტი ტრადიციისთვის. მრავალმხრივი დიალოგების განმავლობაში მართლმადიდებელ ეკლესიას არასდროს მიუნიშნებია, არც ახლა და არც მომავალში არ მიანიშნებს, რომ დაუშვას რაიმე კომპრომისი სარწმუნოების საკითხებში. ეს დიალოგები არის მართლმადიდებლობის მოწმობა, რაც ეფუძნება სახარებისეულ უწყებას – „მოვედ და იხილე“ (ინ. 1.46), რომ „ღმერთი სიყვარულ არს“ (1 ინ. 4.8). *** ამ სულისკვეთებით მთელ მსოფლიოში განფენილი მართლმადიდებელი ეკლესია, რომელიც არის ღვთის სასუფევლის გამოცხადება ქრისტეში, საღვთო განგებულების მთელ საიდუმლოს განიცდის თავის საკრამენტულ ცხოვრებაში, რომლის ცენტრშიც ყოველთვის არის საღვთო ევქარისტია, რომელშიც იგი გვთავაზობს არა წარწყმედად და ხრწნად საზრდოს, არამედ სიცოცხლის მომნიჭებელ მეუფებრივ სხეულს, „ზეციურ პურს“, „რომელ არს წამალი უკუდავებისაჲ და სასწაული უხრწნელებისაჲ; და რაჲთა არღა მოვკუდეთ, არამედ ცხოველ ვიქმნნეთ ღმრთისაგან ქრისტეს მიერ, რომელი-იგი არს სალხინებელი და განმწმედელი ჩუენი, რომელი-იგი გეყავნ თქუენ მცველ და მფარველ ყოვლისაგან ბოროტისა“(ეგნატე ანტიოქიელი, ეპისტოლე ეფესელთა მიმართ, 20, გვ. 5.756). საღვთო ევქარისტია წარმოადგენს უშინაგანეს არსს, აგრეთვე, ეკლესიური სხეულის კრებითი მოქმედებისა, ისევე, როგორც ეკლესიის რწმენის მართლმადიდებლობის ავთენტურ მტკიცებულებას, როგორც წმინდა ირინეოს ლიონელი ამბობს: „ჩვენი სწავლება თანხმობაშია ევქარისტიასთან და ევქარისტია ამტკიცებს ჩვენს სწავლებას“ (ერესების წინააღმდეგ, 4. 18, გვ. 7. 1028).
ვახარებთ რა სახარებას მთელ მსოფლიოს უფლის მცნების თანახმად, „ვქადაგებთ რა სახელითა მისითა სინანულსა და მოტევებას ცოდვათასა ყოველთა მიმართ წარმართთა“ (ლკ. 24. 47), გვაქვს ვალდებულება მივუძღვნათ ჩვენი თავი, ერთმანეთი და მთელი ჩვენი ცხოვრება ქრისტეს – ჩვენს ღმერთს – და ერთმანეთის სიყვარულს, ვაღიარებდეთ ერთობით: „მამასა და ძესა და სულსა წმინდასა, სამებასა ერთარსსა და განუყოფელსა.“ კრებაზე მიღებული ამ სიტყვებით მივმართავთ რა ჩვენი უწმინდესი მართლმადიდებელი ეკლესიის შვილებს მთელ მსოფლიოში, ისევე როგორც მთელ მსოფლიოს და შედგომილნი ვართ რა წმინდა მამებსა და საკრებო განჩინებებს ჩვენი მამებისაგან გადმოცემული რწმენის დასაცავად, რათა ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებაში ”ზიარი აღდგომის” სასოებით ”ვიტვირთოთ მართებული წესი“, საღვთო საგალობლით განვადიდებთ ღმერთს სამ ჰიპოსტასში:
„მამაო ყოვლისამპყრობელო და სიტყუაო, და სულო სახიერო, ბუნებით ერთო, გუამით განყოფილო, ზესთაარსთაო და ზესთაღმერთთაო, შენდამი ნათელღებულ-ვართ და შენ გაკურთხევთ მარადის“ (პასექის კანონი, გალობა 8).
_____________________________
გამოყენებული ლიტერატურა
- Ράλλη Γ.Α., Ποτλή Μ., Σύνταγμα Θείων και Ιερών Κανόνων Γ’, Εκδ. Χαρτοφύλλακος, Αθήνα 1853.
ინტერნეტ რესურსი:
- http://patriarchate.ge/geo/martlmadidebeli-eklesiis-wminda-da-didi/.